1880: Religie en immigratie in Westerwolde en de Veenkoloniën.

Werken in het veen (van: www.web.inter.nl)

Tijdens de “Tachtigjarig Oorlog” (1568-1648) sloten de noordelijke gewesten zich aan bij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Dat betekende ondermeer dat ook in Westerwolde en de Veenkoloniën de protestantse leer van Calvijn overheersend werd.

De laatste prior van het klooster van Ter Apel, Johannes Emmen, werd in 1594 de eerste gereformeerde predikant. Ook de bevolking maakte deze geruisloze overstap van het rooms-katholicisme naar het calvinisme.

Rond 1700 kwamen veel immigranten vanuit naburige Duitse gebieden (Eemsland en Westfalen) naar deze streken, de zogenaamde “Hollandgängerei”.

Deze Duitse arbeiders die in het veen gingen werken brachten hun katholieke geloof mee. Aanvankelijk werd er vanuit de gereformeerde hoek fel opgetreden tegen het “papendom”, maar allengs werd men in de 18de eeuw toleranter. De Duitse arbeiders waren immers hard nodig in het veen! Oogluikend werd het katholieke geloof toegestaan.

Ten gevolge van de grondwet van 1848 vond de emancipatie van het katholieke volksdeel van Nederland plaats. Zo werd het mogelijk dat er midden in Ter Apel in 1880 een neogotische katholieke kerk verrees.

Nog steeds is veel te merken van de immigratie vanuit Duitsland: veel mensen hebben een Duits klinkende achternaam, een groot deel van de bevolking is rooms- katholiek en in Ter Apel wordt elk jaar uitbundig carnaval gevierd.

RSG Ter Apel: Sanne Meijer, Lenneke Sipkes