1980: Ontstaan van de vrije vakbond Solidarność
Lech Wałęsa en de vakbondsleden, werf in Gdańsk 1980
In juli en augustus 1980 protesteerden de Poolse arbeiders in de staatsbedrijven, die
theoretisch van hun, doch in de praktijk eigendom waren van een kleine groep binnen de
communistische regering van Polen. Ze protesteerden tegen armoede, onredelijkheid en
corruptie binnen de regering en vernedering van de arbeiders. Ze eisten de grondrechten van
de mensheid. De coördinatie van de totale staking werd overgenomen door het , boven de
bedrijven staande, stakingscomité op de Danziger scheepswerf met Lech Walesa als hun
leider. De staking duurde enkele weken. Aan de staking namen duizenden bedrijven uit het
hele land deel. Tenslotte moest de Communistische Partij het onderspit delven. In Danzig,
Stettin en Jastrzębie werden de overeenkomsten ondertekend. De arbeiders en de
intellectuelen richtten de onafhankelijke zelfbesturende vakbond Solidarność, de boeren de
Solidariteit van de Individuele Boeren en de studenten het Onafhankelijke Genootschap der
Studenten op. Meer dan tien miljoen Poolse burgers traden direct tegen het communisme op.
Die houding van de bevolking was geen toeval. De Polen begonnen hun strijd tegen de
communistische regering direct nadat ze was ingevoerd, na de Tweede Wereldoorlog, door de
Sovjet-Unie. De belangrijkste daden van verzet waren de bloedige gebeurtenissen van 1956,
1970 en 1976, waarbij arbeiders zijn omgekomen. Het keerpunt in de strijd tegen het onheil
was echter de verkiezing van Kardinaal Karol Wojtyla tot Paus in 1978 en zijn pelgrimstocht in
zijn thuisland. Paus Johannes Paulus II toonde in juli 1979 het Poolse volk de weg naar de
vernieuwing. Al een jaar later wierp zijn bezoek vruchten af.
omhoog
