X
Volg ons op het pad van de Europese geschiedenis

1638: Het absolutisme onder Lodewijk XIV

Lodewijk XIV in zijn kroningsmantel

Lodewijk XIV wordt op 5 september 1638 in Saint-Germain-en-Laye geboren. Op de leeftijd van 4 1⁄2 jaar overlijdt zijn vader Lodewijk XIII. Lodewijk XIV wordt koning van Frankrijk, waarbij zijn moeder regentesse wordt. Zijn jeugdjaren worden gevormd door de Fronde (1648-1653), die een voedingsbodem is voor zijn hang naar absolutistische macht. De koninklijke familie verlaat Parijs. Op 7 juni 1654 wordt Lodewijk in Reims tot koning gekroond.

 

Na de dood van kardinaal Mazarin in 1661 besluit Lodewijk zelf de rol van premier op zich te nemen. Hij ziet zich als model voor de absolutistische, door Gods genade benoemde heerser. Al bij het begin van zijn heerschappij legt Lodewijk XIV de structurele grondslagen voor een centrale staat. De door Richelieu ingevoerde ministeries worden opgeheven, verscheidene staatsraden voeren nu zijn verordeningen uit en daarin fungeren talentvolle krachten van de administratie, de zogenaamde staatsambtenaren: Colbert wordt minister van Financiën; Le Tellier en later diens zoon Louvois worden secretarissen-generaal van het departement van Oorlog. Na de dood van zijn vrouw Maria Theresia van Oostenrijk in het jaar 1683 trouwt Lodewijk in ́t geheim met Mme de Maintenon. Zij heeft een grote invloed op de koning, zowel op politiek alsook op kerkelijk gebied. In 1685 herroept hij het edict van Nantes, waarna de protestanten weer worden vervolgd. Vanaf 1673 worden de parlementen tot zwijgen gebracht en gedwongen de koninklijke verordeningen zonder discussies te aanvaarden (einde van het vetorecht). De Staten-Generaal wordt tijdens zijn regeringstijd geen enkele keer bijeengeroepen. De politie wordt nieuw georganiseerd en staat onder toezicht van een luitenant-generaal van de politie (1667). Volgens de door Richelieu ingevoerde traditie om de grote heren van de regeringszaken weg te houden laat Lodewijk XIV de hoge adel aan het sinds 1682 in Versailles geïnstalleerde hof komen.

omhoog